Türkiye’deki Bakanlık ve Milletvekilliği Tartışması
Anayasanın 76. Maddesi hükmü uyarınca bakanların, memur olsun olmasın, işçi niteliği taşımayan tüm diğer kamu görevlileri gibi seçimlerde aday olabilmek için görevlerinden ayrılmaları icap etmektedir.
Türkiye’de son dönemde 16 bakanın milletvekili olarak seçilmesi, bakanlık ve milletvekilliği görevlerinin aynı kişi tarafından yürütülmesi konusunda tartışmaları alevlendirdi. Bu durum, Anayasa ve Milletvekili Seçimi Kanunu hükümlerine göre yasak.
Anayasa’nın 76. maddesi ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca; hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları üyeleri, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensupları, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri, Belediye meclisi üyeleri, İl genel meclisi üyeleri, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar; milletvekili seçimlerine katılabilmek için görevlerinden ayrılmalıdır.
Anayasa’nın 82. maddesi gereği, yukarıda sayılan görevler milletvekilliği ile bağdaşmamaktadır. Bu düzenlemelerin arkasındaki temel amaç, yasama organı üyeliğinin diğer devlet organlarından kurumsal olarak ayrılığının korunmasıdır. Ayrıca, bu görevlerden ayrılmadan milletvekilliğine aday olunamayacağı da belirlenmiştir.
Bu hukuki çerçeve ışığında, idare hukukçusu Prof. Dr. Metin Günday ve Yargıçlar ve Savcılar Birliği’nin (YARSAV) Kurucu Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, mevcut bakanların milletvekilliği sıfatını kazandıkları anda istifa etmeleri gerektiğini belirtti. Aksi takdirde, bu durumun açık bir Anayasa ihlali olacağına dikkat çektiler.
Bu tartışma, demokratik yönetişim ve yasalara uygun hareketin önemini hatırlatan önemli bir örnektir. Yasalar ve anayasal düzenlemeler, demokratik süreçlerin düzgün işlemesi için vazgeçilmezdir.
